#reklama

Pomelo - opis i uprawa

Dzień dobry!

Cytrusy to temat bardzo szeroki, ilość roślin należących do tego rodzaju jest niesamowita, nie wspominając już o mieszańcach między gatunkami! Cytrusy uznawane też są za rośliny śródziemnomorskie, choć w zasadzie przywędrowały do Europy z dalekiej Azji. I tak jak już trafiliśmy do tej Azji, nie mogę nie wspomnieć o najpopularniejszym w Chinach uprawianym cytrusie - pomelo, czy też inaczej pomarańczy olbrzymiej (Citrus maxima). Drugim, równie popularnym, jest opisywany wcześniej kumkwat.

Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?

Nazewnictwo


Pomelo jest jedną z takich roślin czy owoców, które posiadają nieskończoną ilość nazw (nawet w obrębie jednego języka), które zmieniają się z czasem czy z modą. Dlatego pomarańczę olbrzymią możemy spotkać zarówno pod imieniem pomelo, pompela czy pampela, ale i tak ekstrawaganckim szadok. Szczególnie to ostatnie mnie zaintrygowało, bo przecież nie pasuje do reszty i brzmi jakoś tak dziwnie! Dlatego postanowiłam poszperać i tak o to człowiek uczy się całe życie.

Szadok pochodzi od angielskiej nazwy Shaddock. Ta z kolei nie pojawiła się przypadkiem. Zgadnijcie jak miał na nazwisko kapitan, który rozprzestrzenił Citrus maxima w Ameryce?:)

Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?
Liście pomelo rosnącego w Chinach

Wracając do samego słowa pomelo, to z początku mówiono tak jedynie na owoce grejpfruta. Pochodzi z języka tamilskiego (rejon południowych Indii i Sri Lanki), którą zaadoptowali i przerobili Portugalczycy i kolejno Holendrzy.

Nazwał łacińska citrus, używane było już od starożytnego Rzymu, a pochodzi z greki. Jakimś cudem Grecy byli w stanie połączyć skojarzeniowo cytrusy z cedrami, bo właśnie od tego słowa najprawdopodobniej pochodzi nazwa cytryna. A wzięło się to od zapachu - liście cytrusów mają mieć zapach podobny do owoców cedru. Maxima oznacza wielki, co odnosi się do rozmiarów owoców tej rośliny - są wieeelkie! 


Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?

Pochodzenie


Pomelo jak wszystkie niemal wszystkie cytrusy pochodzi z Azji, a dokładnie jej południowo wschodniej części. Pierwotnie występowało w rejonach Malezji oraz Indonezji, jednak szybko rozprzestrzeniło się do innych krajów azjatyckich - Tajlandii, Indii czy oczywiście do Chin i Japonii, gdzie uważany jest przez mieszkańców tych dwóch krajów za miejsce jego pochodzenia. Obecnie jest powszechnie uprawiane w innych krajach, nie tylko Azjatyckich, ale i w Europie czy Ameryce.

Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?

Historia


Skoro już wiemy skąd pochodzi pomarańcza olbrzymia, czas opowiedzieć trochę o tym jak dotarła do pozostałych części świata! Pierwsze wzmianki o uprawie tego gatunku pochodzą z co prawda z Chin już z 4-3 wieku przed naszą erą. Mówią one o roślinach zasadzonych w rejonach nad rzeką Jangcy. Jednak zapiski te są kwestionowane ze względu na to, że nie można jednoznacznie stwierdzić, o którym gatunku cytrusa mowa. Roślina ta często była wspominana w Azjatyckich książkach czy poezji.

Do Europy pomelo trafiło za sprawą badaczy w XIV wieku. Potem poszło już szybko - za sprawą Anglików prowadzących interesy w Azji, a szczególnie w Chinach oraz Indiach, Citrus maxima trafiło także do kolonii w Nowym Świecie. Tu pojawia się historia z kapitanem Philipem Shaddockiem, który przewiózł tę roślinę na Jamajkę i Barbados właśnie z Indii. Oczywiście jest kilka wersji skąd i dokąd Shaddock dowiózł pomelo. Niektóre wersje mówią nawet, że był to grejpfrut, choć wersje te zostały obalone.

Z ważniejszych informacji dotyczących pomelo, warto też zapamiętać, iż jest to jedno z czterech cytrusów-rodziców, dzięki którym mamy teraz taką różnorodność. Na przykład grejpfruty powstały dzięki mieszance Citrus maxima z Citrus sinensis, czyli pomarańczą chińską. Pomelo jest też rodzicem mandarynki;)

Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?

Opis


Pomelo jest średniej wielkości drzewem cytrusowym, jednak osiągającym największe rozmiary wśród cytrusów. Maksymalna wysokość to 15 metrów, jednak zwykle waha się między 5-10. Korona zazwyczaj jest zaokrąglona.

Liście pojedyncze - duże, nawet do 20 cm długości, wiecznie zielone i błyszczące, o kształcie zbliżonym do elipsy. Ogonki liściowe często bywają oskrzydlone. Brzeg liścia jest pokarbowany. Młode gałązki rosną gęsto i raczej w skupieniu, pokryte też są meszkiem, dopiero na starszych gałęziach pojawiają się kolce, charakterystyczne dla cytrusów.  W zależności od odmiany roślina może posiadać kolce lub też nie.

Kwiaty również duże, jak na Citrus maxima przystało. Rosną w kątach liści pojedynczo lub w skupieniu po 2-10 w zależności od pory roku i warunków. Mają przyjemny zapach i mogą pojawić się nawet cztery razy do roku. Owoce pomarańczy olbrzymiej to największe i najcięższe owoce wśród cytrusów. Mogą mieć średnicę nawet w okolicach 30 cm! Co za tym idzie owoc ten dojrzewa ponad 8 miesięcy. W zależności od odmiany owoc może mieć barwę od zieleni po czerwień.


Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?
Pomelo na dziedzińcu chińskiego domu

Uprawa


Hodowla pomelo w warunkach domowych jest zbliżona do uprawy pozostałych cytrusów i przy odrobinie wysiłku będzie dość łatwa  przyjemna. Brzmi sprzecznie, ale uwierzcie mi:)

Dla ciekawskich podrzucam link do uprawy cytryny - z całą pewnością nie zaszkodzi doczytać i o tym gatunku;)
 
Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?


No dobrze, do rzeczy - jak pielęgnować pomarańczę olbrzymią?

Po pierwsze - odpowiednie stanowisko. Powinno być to jasne i ciepłe miejsce. Południowe okno na upartego się nada, choć może być to jednak zbyt ostre słońce, dlatego ja doradzałabym raczej zachodni parapet. Jeśli mamy taką możliwość, dobrze jest wystawić pomelo w sezonie na zewnątrz - na balkon czy taras. Wtedy roślinę wystawiamy w połowi maja (trzeba roślinę stopniowo przyzwyczajać do bezpośredniego słońca i zmian temperatury) a chowamy na zimowisko gdy temperatura w nocy zacznie spadać do 15-10 stopni. Zimą również najlepiej byłoby zapewnić roślinie spoczynek - znajdujemy jasne pomieszczenie z niższą temperaturą, właśnie w okolicach 15-10 stopni.

Jeśli jednak nie mamy takiej możliwości - oczywiście roślina jakoś da sobie radę, jednak będziemy się cieszyć jedynie z jej liści. Zimowanie i wystawianie w sezonie pomaga cytrusom w szybszym zakwitnięciu, co jest szczególnie istotne jeśli mamy rasowe, odmianowe drzewko, a nie wysiewane z nasion.



 
Kolejną sprawą jest podłoże - powinno być ono lekko kwaśne (pHa 5,5-6,5). W sklepach są dostępne nawet specjalne podłoża pod cytrusy, jeśli jednak nie ma ich na stanie równie dobrze można szukać czegoś pod iglaki czy borówki i odpowiednio wymieszać, aby pHa mniej więcej się zgadzało. Istotną kwestią przy roślinach lubiących lekko kwaśne podłoże jest jego odpowiednia wilgotność. Dzięki temu rośliny lepiej przyswajają składniki odżywcze, dlatego w sezonie staramy się podlewać regularnie i nie przesuszać naszego pomelo. No i oczywiście nie przesadzać w drugą stronę - przelanie grozi gniciem korzeni.

Nawozimy regularnie w sezonie (od maja do września), zimą ograniczamy i nawóz i podlewanie, tak by zimą roslina nieco  odpoczęła i miała siłę by rosnąć w kolejnym sezonie.


Pomelo, pompela, pomarańcza olbrzymia (Citrus maxima) - opis i uprawa, jak pielęgnować, hodować pomelo w domu, na tarasie na balkonie. Nazwa, historia, pochodzenie, wygląd, kwiaty, pokrój, podlewanie, ziemia. Jak podewać, zimować shaddocka?

Mam nadzieję, że o niczym nie zapomniałam, w razie pytań zapraszam do komentowania. Powodzenia w uprawie!;)

Źródła:
https://www.britannica.com/plant/shaddock
https://sites.google.com/site/shaddockancestors/famous/captain-chaddock-and-forbidden-fruit
http://eol.org/pages/488254/details
Justyna Sulisz

Prowadzę Chlorofilowy Dziennik od 2013 roku, a przez sześć lat mieszkałam w Chinach obserwując tamtejsze rośliny. Prywatnie jestem absolwentką Architektury Krajobrazu. Jednak to co najbardziej kocham to uprawa roślin tropikalnych! A już najlepsze rośliny to te, które można zjeść �� Na drugim miejscu znajduje się czytanie książek, fotografowanie roślin (oczywiście amatorsko) oraz podróżowanie.

Prześlij komentarz

Nowsza Starsza

Wesprzyj moją pracę 👇

Od 10 lat tworzę całkowicie darmowe materiały dla ludzi takich jak ja - zainteresowanych dziwnymi roślinami użytkowymi i jadalnymi. Strona ta powstaje tylko dzięki pracy jednej osoby, sama piszę, fotografuję 📷, robię research, dbam o social media i grafikę. Postaw mi kawę na buycoffee.to