#reklama

Flaszowiec łuskowaty - opis i uprawa

Dzień dobry!

Dziś wracam do korzeni, czyli do mojego ukochanego flaszowca - Annona squamosa, od którego zaczęła się moja przygoda z roślinami tropikalnymi w 2013 roku. Teraz, kilka lat później udało mi się przyjrzeć tej roślinie w naturze! Czas więc podsumować i zebrać wszystko na temat flaszowca łuskowatego w jednym miejscu!

Flaszowiec łuskowaty (Annona squamosa) - sugar apple, tropikalny owoc, egzotyczne rośliny owocowe. Pochodzenie, historia, nazewnictwo, pielęgnacja, uprawa, opis, wygląd, hodowla, siew. Jak wygląda flaszowiec, jak siać, jak pielęgnować, jak wygląda owoc?

Nazewnictwo


Na szybko - dlaczego flaszowiec łuskowaty? Owoce tej rośliny posiadają charakterystyczną skórkę, która podczas obierania schodzą łuskami, skąd najprostsze skojarzenie. W języku angielskim znajdziemy owoc pod nazwą sugar-apple lub sweetsops, często też mylony jest z innym owocem - soursop, czyli owocem flaszowca miękkociernistego (Annona muricata).

Zastanawiało mnie natomiast skąd wzięła się polska nazwa flaszowiec, ale dość ciężko znaleźć na ten temat sensowne źródła, więc pozostają domysły. Prawdopodobnie owoce kształtem przypominały flaszę (czyli dużą flaszkę:)). Obstawiałam również, iż jest to jakieś wiekowe tłumaczenie, jednak w większości języków rodzaj ten nazywany jest po prostu Annona.

Z kolei Annona pochodzi od łacińskiego Anon i nawiązuje do tego, że roślina ta produkuje cały rok owoce.

Flaszowiec łuskowaty (Annona squamosa) - sugar apple, tropikalny owoc, egzotyczne rośliny owocowe. Pochodzenie, historia, nazewnictwo, pielęgnacja, uprawa, opis, wygląd, hodowla, siew. Jak wygląda flaszowiec, jak siać, jak pielęgnować, jak wygląda owoc?
Rycina z Flora Sinensis Michała Boyma

Historia i pochodzenie


Większość roślin z rodzaju  Annonaceae występuje w tropikalnych rejonach Nowego Świata (wyjątkiem jest Pawpaw, które można uprawiać w chłodniejszym klimacie). Natomiast pochodzenie flaszowca łuskowatego nie do końca jest znane i potwierdzone.

Najpopularniejsza hipoteza dotycząca pierwotnego pochodzenia sugar apple to ta, w której gatunek ten pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej, i za sprawą Portugalczyków i Hiszpanów dość wcześnie rozniósł się po świecie - do Zachodnich Indii i Azji, trafiając w większość miejsc odpowiadających mu klimatem jeszcze w XVI. Polski misjonarz podróżujący po Chinach, Michał Boym, opisał ten gatunek w swoim dziele Flora sinensis, wydanym w XVII wieku.

Obecnie flaszowiec łuskowaty uprawiany jest na małą skalę w większości rejonów tropikalnych. Owoce tego gatunku spotkamy w Tajlandii, Malezji, Indonezji, Wietnamie, Kambodży, Laosie, Australii, Indiach czy nawet południowych Chinach.

Również Ameryka Centralna i Południowa uprawia Annona squamosa, ale można napotkać ten egzotyczny gatunek również na Jamajce, Bahamach czy Puerto Rico. Źródła podają, że także w Afryce roślina ta jest uprawiana, także jak widać, naprawdę zadomowiła się w wielu miejscach:)

Flaszowiec łuskowaty (Annona squamosa) - sugar apple, tropikalny owoc, egzotyczne rośliny owocowe. Pochodzenie, historia, nazewnictwo, pielęgnacja, uprawa, opis, wygląd, hodowla, siew. Jak wygląda flaszowiec, jak siać, jak pielęgnować, jak wygląda owoc?


Opis


Flaszowiec łuskowaty jest dość niewielkim drzewem, osiągającym maksymalnie 6 metrów wysokości, choć zazwyczaj rozmiary ego gatunku wahają się w granicach 2-4 metrów wysokości. Korona drzewa jest raczej nieregularna, rzadka, jakby rozbita z dużymi przestrzeniami między gałęziami.

Liście pojedyncze, lancetowate, wiecznie zielone, dość delikatne z białym unerwieniem, nieco jaśniejsze od spodu. Pojawiają się na gałązkach naprzemiennie. Osiągają długość od 5 do 15 cm i szerokość około 4 cm.

Flaszowiec łuskowaty bardzo szybko jest w stanie wytworzyć kwiaty, w gruncie w rejonach tropikalnych mogą się one pojawić już w drugim roku po wysiewie, co jest dobrym znakiem do uprawy domowej - być może komuś uda się to samo osiągnąć w ciągu 5 czy 10 lat w doniczce?:)
 
Kwitnący flaszowiec w uprawie domowej u mnie na parapecie

Kwiaty pojawiają się na młodych gałązkach, naprzeciw liścia. Zdarza się, że rosną w jednym miejscu w grupie po dwa, trzy lub cztery, jednak zazwyczaj są one pojedyncze. Trzy płatki barwy zielono-żółtej, wydzielają dość miły zapach. Nie są zbyt wielkie, do 2,5 cm, i rzucające się w oczy. Wnętrze kwiatu jest pokryte lekkim meszkiem i wybarwione na purpurowo, co ma zachęcać do zapylenia. Pręciki i słupki wewnątrz kwiatu z wyglądu przypominają nieco nierozwiniętą stokrotkę, są one dość krótkie w porównaniu do płatków.

Dojrzały owoc ma rozmiary mniej więcej jabłka, zdecydowanie mniejszy niż owoc Annona muricata i barwę brązowo-zieloną. Skórka wygląda jak pokryta łuską - podzielona jest na małe segmenty, które można ściągać osobno od siebie. Wnętrze owocu jest białe i soczyste. Smak Annona squamosa jest naprawdę ciekawy i miły, przypominający konsystencją budyń o posmaku brzoskwini, ananasa, banana (za względu na kwaskowatą słodkość) i czegoś jeszcze co ciężko sprecyzować.

Wewnątrz znajduje się wiele czarnych nasion (zdjęcie nasion pokazywałam w pierwszym poście na blogu) o długości ok 1 cm, które nie nadają się do spożycia, ponieważ są trujące. Można je jednak wysiać!

Flaszowiec łuskowaty (Annona squamosa) - sugar apple, tropikalny owoc, egzotyczne rośliny owocowe. Pochodzenie, historia, nazewnictwo, pielęgnacja, uprawa, opis, wygląd, hodowla, siew. Jak wygląda flaszowiec, jak siać, jak pielęgnować, jak wygląda owoc?

Uprawa i rozmnażanie


Rozmnożenie czy uzyskanie własnego egzemplarza flaszowca łuskowatego najłatwiej osiągnąć posiadając świeże nasiona. Dlatego najlepiej polować na nie zimą w dobrych marketach lub poprosić kogoś o przywiezienie go z jakichś tropików:)

Mając świeże nasiona najlepiej namoczyć je w ciepłej wodzie kilka godzin a następnie wysiać do ziemi uniwersalnej. Nasiona kiełkują mniej więcej w ciągu miesiąca. Jeśli nie macie dostępu do świeżych nasion - nie ma problemu, ponieważ zachowują one żywotność przez około 3 lata od wyciągnięcia z owocu.

Większość nasion kiełkuje bez problemu, jednak największym wyzwaniem jest utrzymanie siewek przy życiu. Po wysianiu blisko 30 nasion obecnie po 4 latach zostały mi jedynie 4 rośliny. Należy pamiętać. iż taka już natura flaszowców, są one delikatne same w sobie i już w naturze atakowane są przez szkodniki czy po prostu słabo rosną. 
 
Jednak dobrą informacją jest to, że po osiągnięciu odpowiedniego wieku nawet mimo problemów w uprawie domowej flaszowce są w stanie zakwitnąć! Moje młode drzewka jabłka cukrowego po 6 latach od wysiania postanowiły zakwitnąć i możecie to zobaczyć w specjalnym poście o kwiatach flaszowca łuskowatego!


Jak dbać o flaszowca w uprawie doniczkowej? Przede wszystkim należy pamiętać, że jest to roślina, która nie zniesie nawet najmniejszych przymrozków czy przeciągów - spadek temperatury poniżej 10 stopni dla młodej rośliny może być zabójczy. Co do podłoża, roślina ta jest mało wybredna, jednak ciekawostką jest, że dobrze znosi niedobory wody (coś dla zapominalskich:)), a przelanie powoduje brązowienie liści.

Flaszowiec łuskowaty (Annona squamosa) - sugar apple, tropikalny owoc, egzotyczne rośliny owocowe. Pochodzenie, historia, nazewnictwo, pielęgnacja, uprawa, opis, wygląd, hodowla, siew. Jak wygląda flaszowiec, jak siać, jak pielęgnować, jak wygląda owoc?
Pokrój flaszowca łuskowatego

Jak Wam się podobał post? Próbowaliście owocu lub hodujecie własną sadzonkę flaszowca? Dajcie znać jak Wam idzie, bo jestem niesamowicie ciekawa Waszych wrażeń! :)

Źródła:
https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/sugar_apple.html
http://www.worldagroforestry.org/treedb/AFTPDFS/Annona_squamosa.PDF
Justyna Sulisz

Prowadzę Chlorofilowy Dziennik od 2013 roku, a przez sześć lat mieszkałam w Chinach obserwując tamtejsze rośliny. Prywatnie jestem absolwentką Architektury Krajobrazu. Jednak to co najbardziej kocham to uprawa roślin tropikalnych! A już najlepsze rośliny to te, które można zjeść �� Na drugim miejscu znajduje się czytanie książek, fotografowanie roślin (oczywiście amatorsko) oraz podróżowanie.

14 Komentarze

  1. Bardzo ciekawy jest ten flaszowiec :) Wcale nie ma o nim tak dużo informacji. Pozdrawiam!

    OdpowiedzUsuń
  2. Wysiałem (pestki zostały mi po zjedzeniu owocu), niestety bez zamaczania ale zaraz po jedzeniu, tylko płukałem w wodzie. Większa część "zatonęła" więc może się uda i wzejdą. Ziemia torfowa, na dnie 30% keramzytu - do przeźroczystych pojemniczków. Teraz tylko zastanawiam się jak czesto podlewać przez te 3 miesiące do ewentualnego wykiełkowania?

    OdpowiedzUsuń
  3. dwa lata temu zasiałem ten owoc.Bez żadnego namaczania i innych poniewarz myślałem że i tak się nie uda. Rok temu wystawiłem doniczkę z ziarenkami na balkon żeby nie zajmowała mi miejsca w pokoju. I teraz po dwóch latach..Wykiełkowały mi dwa ziarenka (zasiałem 3). \Wyczytałem że tempera kiełkowania to 20 -27 stopni. A mi wykiełkowy zimą kiedy był ogromny wiatr, temperatura 6 stopni i obfity deszcz(w donicy było tyle wody że morzna by tam chodować rybki). Wziarenka!!!

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Zima to cąłkiem dobry moemnt na siew egzotyków, kiedy grzejniki grzeją na 200%, nasionka czują się jak u siebie :)

      Usuń
  4. Nie wiem, czy mi trafiły się takie dobre nasiona, ale wrzuciłem nasiona razem z nasionami granatu i marakui do nieprzejrzystego pudełka po cukierkach z odrobiną ziemi, nalałem trochę wody i pudełko zamknąłem. Po około miesiącu zdecydowana większość nasion wykiełkowała. Potem wszystko przesadziłem do doniczek, które trzymałem na balkonie, a do domu przeniosłem, dopiero gdy prognozy zapowiadały około 2 stopnie w nocy. Nasiona wysiałem latem 2020.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Super! Moje flaszowce zakwitły po 7 latach od wysiania więc bardzo jestem zadowolona i polecam do uprawy dla przyjemności :)

      Zdaje się, że kluczowe są świeże nasiona.

      Usuń
  5. Mam 3 flaszowce jednoroczne :) Chcę je przygotować do zimowania. Czy powinnam je przyciąć? Ich górne liście są bardzo jasne, jakby wypłowiałe. Czy to normalne? Wcześniej nie zauważyłam tego efektu.

    OdpowiedzUsuń
  6. Ja moich flaszowców nie przycinałam i raczej nie wydaje mi się żeby to było potrzebne, może to być po prostu niedobór światła czy ciepła bo jednak mamy inne warunki niż w ich naturalnym kliamcie. Niestety flaszowce rosną tak jakby im było ciągle źle i wyglądają jakby zaraz miały uschnąć, są też dość wrażliwe ale odbijają - miałam już tak dwa razy, że już prawie skreśliłam jednego koleżkę bo stracił wszystkie liście, ale wrócił z martwych i po 7 latach nawet zakwitł! Także proszę się nie dać zmylić, powodzenia:)

    OdpowiedzUsuń
  7. Witam, mam flaszowca od 1.5 roku z 10 nasion wykiełkowało 8 sztuk (po 3 miesiącach ) w tej chwili największy okaz ma 40 cm wysokości ale coś się z nim dzieje strasznie zwiędły mu liście a największy liść ok 8 cm jest żółto brązowy i wydaje się jakby miał odpaść na czubku malutkie listki podwinęły się pod siebie. Początkowo myślałem że ma za małą doniczkę i przesadziłem go do większej ale nic to nie dało. Pomuszcię bo nie wiem co robić

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. W pokoju mam przeważnie 20st.C i 60% wilgotności a pokój jest od strony południowej

      Usuń
    2. Może potrzebuje cieplejszego miejsca, lub może za mało światła słonecznego, w końcu dni są teraz krótsze?

      Szczerze, dwa moje flaszowce miały bardzo podobnie, zrzuciły wszystkie liście, po czym wypuściły kolejne po miesiącu-dwóch, kiedy powoli zbliżała się wiosna. Wydaje mi się, że może być ich taka uroda w naszych warunkach...

      Warto jeszcze sprawdzić czy nie ma żadnych szkodników czy pleśni.

      Usuń
  8. Hmm też tak myślałem że pewnie nie odpowiada mu nasza zima i będzie zrzucał liście

    OdpowiedzUsuń
  9. Mój Flaszowiec ma 6miesiecy i 1metr wysokości. Ładnie i szybko rośnie

    OdpowiedzUsuń
  10. Super wpis, dzięki. Jedna tylko uwaga, napisałaś "lub poprosić kogoś o przywiezienie go z jakichś tropików" - jeśli się dobrze orientuję to takie przywożenie nasion zza granicy jest niezgodne z prawem UE.

    OdpowiedzUsuń
Nowsza Starsza

Wesprzyj moją pracę 👇

Od 10 lat tworzę całkowicie darmowe materiały dla ludzi takich jak ja - zainteresowanych dziwnymi roślinami użytkowymi i jadalnymi. Strona ta powstaje tylko dzięki pracy jednej osoby, sama piszę, fotografuję 📷, robię research, dbam o social media i grafikę. Postaw mi kawę na buycoffee.to