#reklama

Jak rośnie gałka muszkatołowa?

Dzień dobry!

Być może czasem zdarza się Wam używać w kuchni przypraw, albo w ogóle mieszanek przyprawowych? Zapachy i smaki, które poprawiają i podkreślają dania. Ale czy nie zastanawiało Was jak wyglądają rośliny, z których pobiera się te wonności? No to na dziś - gałka muszkatołowa! :)

Tytuł posta jest trochę moim skrótem myślowym, ponieważ gałka muszkatołowa jaką znamy w kuchni, jest po prostu nasionem muszkatołowca korzennego czy też inaczej wonnego (Myristica fragrans). Udało mi się wypatrzeć owocujące drzewo tej rośliny w Singapurze, więc to świetna okazja, żeby coś napisać o tej chyba powoli zapominanej roślinie, jak i przyprawie;)

Jak rośnie muszkatołowiec korzenny, wonny, czyli gałka muszkatołowa. Skąd pochodzi, jak stosować, jak wygląda gałka muszkatołowa. Liście, kwiaty, owoce muszkatołowca. Kwiat muszkatołowy, macis.


Szybki wstęp - pochodzenie i historia


Muszkatołowiec jest najważniejsza i najpopularniejszą rośliną ze swojej rodziny - inne gatunki użytkowane są jedynie lokalnie i nie mają większego znaczenia. Jednak takiego zamieszania jakiego narobił nasz dzisiejszy bohater wystarczy dla całej rodziny Myristicaceae. Między innymi dla tej rośliny rozpoczęto odkrywanie świata:)

Skąd pochodzi gałka muszkatołowa? Pierwotnie muszkatołowiec występował w Południowo Wschodniej Azji, a dokładnie w rejonie Archipelagu Malajskiego. Znajdują się tam wyspy, które nazwano bardzo adekwatnie - Wyspami Korzennymi.

Dzieje muszkatołowca są chyba jednymi z bardziej burzliwych z "przygód" wszystkich roślin. Otóż gałka muszkatołowa zaliczana jest do przypraw korzennych. Z tego względu był to wysoko ceniony towar i jego pochodzenie było ściśle ukrywane przez Arabskich kupców sprzedających swe towary w średniowiecznej Europie. Z biegiem lat odkrywający świat Portugalczycy odnaleźli muszkatołowca, tym samym zmieniając życie wielu ludzi.

Być może kiedyś skuszę się na osobny post dotyczący tylko tej kwestii (tak jak zrobiłam to z gujawą), ponieważ jest to niesamowicie obszerny temat. Co o tym myślicie:)

Jak rośnie muszkatołowiec korzenny, wonny, czyli gałka muszkatołowa. Skąd pochodzi, jak stosować, jak wygląda gałka muszkatołowa. Liście, kwiaty, owoce muszkatołowca. Kwiat muszkatołowy, macis.
Liście muszkatołowca swoim wyglądem trochę przypominają popularne rośliny doniczkowe, prawda? 

Wygląd muszkatołowca


Jak wygląda taki muszkatołowiec? Odpowiem na to pytanie na przykładach drzew napotkanych w ogrodzie botanicznym w Singapurze (swoją drogą polecam odwiedzić - i chyba zasłużył na osobny post;)).

Przede wszystkim jest to roślina dość niepozorna i nie wyróżniająca się niczym szczególnym od innych. Gdyby nie tabliczka z nazwą łacińską, zapewne mogłabym nawet ominąć to drzewo i go nie zauważyć. osobniki, które spotkałam nie były zbyt wysokie, może około 5 - 7 metrów wysokości, o średnicy korony mniej więcej w podobnych rozmiarach. Źródła podają, że muszkatołowiec osiąga nawet do 20 metrów wysokości, jednak myślę, że to kwestia wieku - moje są jeszcze dość młode;)

Liście potrafią stworzyć żywą, zieloną ścianę, gdzie nawet od samego poziomu ziemi potrafią zagospodarować przestrzeń tak, aby dostać jak najwięcej światła. Są przy tym lekkie, błyszczące, w kolorze głębokiej zieleni. Od spodu są blado-białawe, przez co wyraźnie widać unerwienie. Młode gałązki mają podobny, jaśniejszy od liści kolor.

To właśnie na najmłodszych przyrostach pojawiają się kwiaty, a dzięki nim i owoce. Kwiaty są naprawdę drobne i niepozorne. Było mi naprawdę ciężko je wypatrzeć, ale się udało! ;)
Mają około 5 mm średnicy, w białym kolorze, z kształtu przypominają trochę kwiaty konwalii, choć może muszkatołowiec ma te kwiaty nieco bardziej nieśmiałe, czyli zamknięte. Tutaj warto wspomnieć, że do zapylenia potrzebujemy dwóch roślin - muszkatołowca płci męskiej i żeńskiej.  Co ciekawe kwiaty i owoce występują na gałęziach jednocześnie - dzięki czemu możecie podziwiać dziś i kwiaty i owoce na zdjęciach.

Tym co najważniejsze w uprawie muszkatołowca korzennego, to oczywiście gałka muszkatołowa, znajdująca się wewnątrz owocu. Nim dojdziemy do samej gałki dobrze byłoby powiedzieć co nieco o samym owocu. Po zapyleniu dojrzewa on w przeciągu 5-6 miesięcy, osiągając rozmiary i kształt figi. Ma ona barwę źółtawą, trochę jak gruszka czy nashi, choć nie tak mocno nakrapiana. Miąższ jest barwy blado-żółtej.

Wewnątrz znajduje się nasiono, nasz skarb - gałka muszkatołowa, otoczona krwistoczerwoną osnówką. Osnówka ta również jest interesującym i ważnym elementem:)

Jak rośnie muszkatołowiec korzenny, wonny, czyli gałka muszkatołowa. Skąd pochodzi, jak stosować, jak wygląda gałka muszkatołowa. Liście, kwiaty, owoce muszkatołowca. Kwiat muszkatołowy, macis.
Dopiero w porównaniu z liściem widać jak maleńki jest kwiat muszkatołowca

Przyprawa i zastosowanie


Wreszcie doszliśmy do ostatniej i najważniejszej kwestii - co to jest ta gałka i jak ją stosować? Ogólnie spotkałam się z tym, że dużo osób nie bardzo wie jak ją stosować lub używa gotowych mieszanek z udziałem własnie gałki, nawet o tym nie wiedząc. Mimo to uważam, że przyprawa ta jest bardzo ciekawa i z niewiadomych mi przyczyn niedoceniana w Polsce.

Zacznijmy jednak jeszcze od tego (wracając do tematu owocu), że przypraw uzyskiwanych z muszkatołowca jest sztuk dwie - znana większości gałka muszkatołowa, czyli nasionko, oraz czerwona osnówka, zwana mylnie kwiatem muszkatołowym (co zapewne został wprowadzone w zamierzchłych czasach przez kupców, aby nikt nie domyślił się co to jest i jak to znaleźć) czy też macis.

Kwiatu muszkatołowego nie miałam okazji próbować, więc niestety nie wypowiem się na jego temat. Jest on trudno dostępny w naszym kraju i z tego co pamiętam dość drogi. W smaku ponoć jest bardziej szlachetny i subtelniejszy od gałki.

Wracając do gałki, jest ona bardzo popularna w kuchni Arabskiej czy Indyjskiej. Dobrze sprawdzi się w kuchni wegańskiej jako dodatek do warzyw, ale i w zwykłej jako przyprawa do sosów czy mięs, gdy chcemy nadać potrawie orientalną nutę. Najpewniejszym elementem kuchni, gdzie można zastosować gałkę są oczywiście słodkości - wszelkie ciasta chętnie pochłoną szczyptę tej przyprawy. No i oczywiście grzaniec na zimne dni!

Warto tylko pamiętać, aby nie dodawać jej w nadmiarze, ponieważ co wrażliwsi mogą być narażeni na jej negatywne skutki. Jak to zawsze wszystko w życiu - nadmiar nie jest dobry. Szczególnie przy gałce należy o tym pamiętać, ponieważ w nadmiarze ma właściwości halucynogenne w zestawie z niemiłymi skutkami ubocznymi. Aha, no i kobiety w ciąży czy karmiące raczej nie powinny spożywać tejże przyprawy.

Po prostu szczypta wystarczy, sami zobaczycie jaka ilość pasuje wam najbardziej;)

Jak rośnie muszkatołowiec korzenny, wonny, czyli gałka muszkatołowa. Skąd pochodzi, jak stosować, jak wygląda gałka muszkatołowa. Liście, kwiaty, owoce muszkatołowca. Kwiat muszkatołowy, macis.


Dzięki za przeczytanie posta, jeśli jesteście zainteresowani innymi roślinami przyprawowymi czy postami tego typu, dajcie mi znać;)

Szczęśliwego Roślinnego Nowego Roku! ;)

Źródła dodatkowe:
https://ekaloria.pl/galka-muszkatolowa-pasza-flory-tropikalnej/
Justyna Sulisz

Prowadzę Chlorofilowy Dziennik od 2013 roku, a przez sześć lat mieszkałam w Chinach obserwując tamtejsze rośliny. Prywatnie jestem absolwentką Architektury Krajobrazu. Jednak to co najbardziej kocham to uprawa roślin tropikalnych! A już najlepsze rośliny to te, które można zjeść �� Na drugim miejscu znajduje się czytanie książek, fotografowanie roślin (oczywiście amatorsko) oraz podróżowanie.

7 Komentarze

  1. Jaki piękny blog! Cudowny! Cieszę się, że na niego trafiłam, bo bardzo lubię egzotyczne rośliny. Nie uprawiam ich co prawda za wiele, ale przed chwilą wsadziłam mango do doniczki i postanowiłam poszukać inspiracji i doświadczeń innych. I tak znalazłam ciebie!

    OdpowiedzUsuń
  2. Owoce trochę przypominają mi niedojrzałe gruszki, chyba przez kolor - kolejny bardzo ciekawy post:)
    Szczęśliwego Nowego Roku życzę:)))

    OdpowiedzUsuń
  3. Jaki ciekawy wpis! Niby codziennie używam gałki w kuchni, jednak nigdy wcześniej nie zastanawiałam się ani nad jej pochodzeniem, ani historią. osobiście polecam gałkę dodawać do grzanego wina - nadaje mu niesamowitego smaku. Plus jeszcze goździki i pomarańcze i mamy prawdziwy, zimowy napój.

    OdpowiedzUsuń
  4. A czy można mieć gałkę w domu, w Polsce? Na razie mam tylko dwie inne - zawsze są ze mną, po bokach od nosa. No dobra, poważnie pytam, czy można by u nas uprawiać gałkę muszkatołową...?

    OdpowiedzUsuń
  5. Mieszkam na Sumatrze i nie zgodze sie z tym, ze jest to roslina niepozorna, u mnie owoce wygladaja imponujaco,inaczej niz w Singapurze, chetnie wysle zdjecie, tylko jak?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Najlepiej e-mailem: chlorofilowy.dziennik@gmail.com :)

      Być może owoce na które natrafiłam nie były jeszcze w pełni dojrzałe? W każdym razie jestem bardzo ciekawa sumatrzańskich owoców!

      Usuń
  6. Ja wynioslam z domu (scislej mowiac z kuchni z szafki z przyprawami 😉)galke, ziele angielskie i lisc laurowy. Mama zawsze chetnie dodaje ta kombinacje i zawsze myslalam ze to nasze staropolskie smaki 😁

    OdpowiedzUsuń
Nowsza Starsza

Wesprzyj moją pracę 👇

Od 10 lat tworzę całkowicie darmowe materiały dla ludzi takich jak ja - zainteresowanych dziwnymi roślinami użytkowymi i jadalnymi. Strona ta powstaje tylko dzięki pracy jednej osoby, sama piszę, fotografuję 📷, robię research, dbam o social media i grafikę. Postaw mi kawę na buycoffee.to